وظیفه دینام خودرو چیست؟
دینام خودرو (Alternator) تولید کننده نیروی الکتریکی در خودرو و یکی از قطعات اصلی سیستم شارژ خودرو میباشد. همه خوروهای دارای موتور احتراق داخلی به جز برخی ازخودروهای هیبریدی دارای دینام هستند. پس در اصطلاح میتوان گفت دینام قلب خودرو می باشد که اگر اخلالی در کار آن باشد، خودرو میمیرد. در حقیقت اگر دینام وجود نداشته باشد برق باتری به سرعت خالی میشود.
وظیفه اصلی دینام خودرو، شارژ مجدد باتری و تولید برق و ذخیره برق در باتری خودرو می باشد. در صورت خرابی دینام، در مدت کوتاهی باتری خودرو خالی می شود. باتری در طول روشن بودن خودرو به طور خودکار برق را به تمام اجزای الکتریکی و الکترونیکی خودرو منتقل می کند. باتری خودرو به تنهایی توان انتقال این مقدار انرژی الکتریکی را به اجزای خودرو ندارد. اما دینام ماشین مدام و در حین روشن بودن موتور خودرو برق تولید می کند و این برق را در اختیار باتری قرار می دهد.
وقتی موتور در حال کار کردن میباشد، دینام باتری را شارژ میکند و نیروی الکتریکی اضافی را برای سیستمهای الکتریکی خودرو تأمین میکند. در گذشته دینام به صورت جداگانه توسط یک تسمه به موتور متصل میشد اما در خودروهای امروزی اکثر قطعاتی که نیاز دارند که انرژی مکانیکی از موتور دریافت کنند با یک تسمه مشترک به آن متصل می شوند. دینام به موتور خودرو پیچ میشود و توسط یک تسمه (تسمه دینام) حرکت میکند. این فرآیند از زمانی که موتور شروع به کار می کند تا زمانی که خودرو خاموش میشود ادامه دارد.
دینام را قطعهای بدون تعمیر و با عمری طولانی میشناسند. ولی در صورت خرابی دینام، ماشین شما بهطور کلی از کار میایستد. اینطور باید بیان کرد که در بحث تولید برق، دینام رییس ماشین است. این قطعه نیروی الکتریکی متناوب را از طریق الکترومغناطیس و از طریق رابطه استاتور و روتور تولید می کند، این برق تولید شده به باتری هدایت می شود و ولتاژ را برای اجرای سیستم های مختلف الکتریکی ماشین فراهم می کند. به دلیل ایجاد حرارت زیاد در جریان تولید نیروی الکتریکی توسط دینام، بدنه آن را معمولاً از جنس آلومینیوم می سازند تا حرارت را به سرعت منتقل کند. همچنین برای تسریع این فرآیند بر روی عقب و جلوی دینام دریچه های وجود دارد که هوای گرم را از طریق پروانه خنک کننده موجود در داخل خود به خارج منتقل می کنند.
اجزای تشکیل دهنده دینام شامل موارد زیل می باشد:
دینام مجموعهای از اجزای کوچکتر است که همگی آنها در یک محفظه فلزی در کنار یکدیگر مشغول فعالیت هستند.
1_پوسته دینام
2_استاتور (همان سیمپیچهای ثابت)
3_روتور (همان سیمپیچهای متحرک)
4_دیود (همان یکسوکنندههای ولتاژ)
5_آفتامات (همان رگلاتور)
6_زغالها و جازغالی
7_پولی و پره خنککننده
8-قرقره و بلبرینگ
چراغ دینام (چراغ باتری) چه کارایی دارد؟
به طور متداول در صفحه کیلومترشمار خودروها یک چراغ وجود دارد که در خودروهای جدید به شکل باتری است. روشن بودن این چراغ یک معنی دارد و آن هم این است که دینام نمیتواند برق مورد نیاز برای قسمت های مختلف خودرو را تأمین کند. این چراغ که به نام چراغ دینام یا چراغ باتری شناخته میشود گاهی حتی با روشن شدن چراغهای خودرو یا برفپاکن یا سیستم صوتی اتومبیل روشن میشود که همه اینها نشان دهنده اختلال در عملکرد دینام است.
نشانه های خرابی دینام خودرو چیست؟
یکی از نشانه های خرابی دینام ماشین، چراغ هشدار (چراغ چک) است. در اکثر خودروها چراغ هشداری برای آگاه ساختن از وضعیت دینام و باتری ماشین وجود دارد. این چراغ در کنار صفحه کیلومتر ماشین جای دارد. اکثرا در زمان باز کردن سوییچ و استارت زدن خودرو، این چراغ روشن می شود و سپس خاموش می شود اما اگر پس از استارت زدن و روشن شدن خودرو، این چراغ همچنان روشن بود به این معناست که باتری یا دینام ماشین خراب شده است.
خالی شدن باتری خودرو به طور مکرر، دیر روشن شدن خودرو، احساس بوی سوختن سیم در خودرو، بروز اختلال در نمایش آمپرها، روشن شدن چراغ هشدار، روشن نشدن سیستم صوتی خودرو، عدم بالا و پایین رفتن شیشههای خودرو، کم شدن نور چراغها و از کار افتادن سیستم سرمایش و گرمایش خودرو از دیگر نشانه های خرابی دینام است.
چه عواملی باعث خرابی دینام خودرو میشود؟
1_خرابی آفتامات دینام: که وظیفه تنظیم برق دینام را بر عهده دارد و موجب از کار افتادن دینام می شود.
2_تمام شدن زغال دینام: که با تعویض زغال ها مجددا می توان از دینام استفاده کرد.
3_سوختن سیم پیچ های داخلی دینام: که گاهی با تعویض آنها باز هم دینام به کار خواهد افتاد.
چندین راه کار برای جلوگیری از خرابی دینام:
1_قرار دادن دور فن کولر در پایین ترین درجه ممکن
2- استفاده از باتری با ظرفیت بیشتر
3-خودداری از روشن نمودن چراغ ها در زمان های غیر ضروری (زمان توقف)
4-بررسی وضعیت تسمه دینام از نظر شل بودن
یک روش ساده برای مطمئن شدن از سلامت دینام خودرو:
برای انجام این روش کافیست در یک محیط تاریک خودرو را روبری یک دیوار پارک کنید و چراغ های بزرگ خودرو را روشن کنید و استارت بزنید، در عین حال به میزان روشنایی چراغ ها توجه داشته باشید و اگر تفاوتی در میزان نور چراغ ها به وجود نیامد احتمالا دینام ماشین سالم است. اما اگر هنگامی که استارت زدیم، نور چراغها کم شد به این معناست که انرژی را صرفا از باتری می گیرد و دینام خراب است.