تفاوت روغن ترمز زرد و آبی چیست؟
روغن ترمز یکی از سیالات مهمی است در همه خودروهای سبک وجود دارد و افراد کمتری به آن اهمیت می‌دهند. سیالی همه کاره که از آن در کلاچ خودرو‌هایی که دارای سیستم کلاچ‌گیری هیدرولیکی هستند نیز استفاده می‌شود. همچنین از روغن ترمز برای جدا کردن قطعات فلزی که در هم قفل شده‌اند و بر اثر رسوب اصطلاحا گیرپاژ کرده‌اند نیز بهره برده می‌شود. با این حال این مایع نیاز به مراقبت و نگهداری دارد تا بتواند به خوبی عملکرد خود را نشان دهد.
روغن ترمز از نوع سیالات هیدرولیکی با حداقل تراکم پذیری است و همین خاصیت تراکم‌ناپذیری آن سبب می‌شود تا نیروی پای اعمال شده بر پدال ترمز به پیستون ترمز و لنت‌ها وارد شده و در نهایت خودرو از حرکت باز بایستد.
برای نامگذاری روغن ترمزها از لغت DOT (US Department of Transportation) که دپارتمان حمل و نقل ایالت متحده آمریکا است استفاده می گردد.
روغن ترمز آبی یا زرد؟
روغن ترمزها از نظر نقطه جوش به چهار دسته تحت استانداردDOT تقسیم می‌شوند:
دسته اول DOT 2 نام دارد که دارای دمای جوش ۱۹۰ درجه سانتیگراد است. دسته دوم یا DOT 3 در دمای ۲۰۵ درجه سانتیگراد به جوش می‌آید، DOT 4 نیز از نقطه جوش ۲۳۰ درجه سانتیگراد برخوردار است. در این بین روغن ترمزهای DOT5 دارای بیشترین دمای جوش یا ظرفیت گرمایی بوده و در دمای ۲۶۰ درجه سانتیگراد به جوش می‌آیند. گروه آخر دارای یک زیرمجموعه به نام DOT 5.1 است که ترکیب شیمیایی آن کاملا متفاوت بوده و از متابورات تشکیل شده است.
معمولا DOT های مختلف در رنگ‌های متفاوت به بازار ارائه می‌شوند، بنابراین شما قادر هستید روغن ترمز های زرد (DOT3)، آبی (DOT4) را در خودروهای مختلف مشاهده کنید.لازم به ذکر است که لزوما DOT بالاتر به معنای برتر بودن کیفیت مایع ترمز و مناسب‌تر بودن آن برای خودروی شما نخواهد بود، چرا که شرکت‌های سازنده نوع روغن ترمز ماشین را بر حسب وزن، قدرت موتور و سیستم انتقال قدرت خودرو مشخص کرده و آن را بر روی درب مخزن روغن ترمز و یا درون دفترچه راهنمای اتومبیل درج می‌کنند.
روغن ترمز در نشتی چه رنگی است؟
قبل از اینکه نشتی سیستم ترمز را بررسی کنید، ابتدا پشت فرمان بنشینید و پدال ترمز را فشار دهید. اگر پدال ترمز حالت اسفنجی داشته باشد، احتمال دارد که در بخشی از سیستم ترمز نشتی روغن وجود داشته باشد. ابتدا از مخزن روغن ترمز شروع کنید؛ اگر مقدار روغن کمتر از حد لازم بود به‌سراغ کالیپرها، اتصالات و چرخ‌ها بروید. تمام قطعات مهم در سیستم ترمز را بررسی کنید؛ اگر روغن ترمز در این نقاط نشتی داشته باشد، معمولا به‌رنگ قهوه‌ای یا مشکی است چرا که این قطعات بیرون و در زیر خودرو و درمعرض گردوغبار هستند و روغن نشتی به‌سرعت تغییر رنگ پیدا می‌کند. البته اگر نشتی تازه و درجریان باشد، احتمالا رنگ شفاف کهربایی، آبی یا زرد هم مشاهده می شود.
آیا روغن ترمز نیاز به تعویض دارد؟
روغن ترمز همانند سایر مایعات خودرو نیاز به تعویض دارد، اما زمان تعویض این مایع نسبت به سایر سیالات پیشرانه نظیر روغن موتور، آب رادیاتور و… متفاوت و طولانی‌تر است. در ابتدای کار باید سطح روغن ترمز را در بازدیدهای دوره‌ای حداقل یک ماهه چک کرد تا نسبت به وجود مقدار کافی از آن در سامانه ترمز مطمئن شد. توجه داشته باشید که مخزن روغن ترمز می‌بایست همواره تا شاخص MAX مخزن پر باشد، در صورت کاهش یافتن سطح مایع ترمز، پس از پر کردن مخزن تا نشانگر نقطه ماکزیمم (MAX) حتما بلافاصله به مراکز مجاز مراجعه کرده و نسبت به بازرسی سیستم ترمز از نظر وجود نشتی اقدام نمایید. معمولا در اثر نشتی سیستم ترمز شما شاهد نشت روغن در اطراف چرخ‌ها خواهید بود.
در مرحله دوم و پس از حاصل اطمینان نسبت به عدم کاهش سطح مایع درون مخزن روغن ترمز، باید شفافیت این سیال حتما چک شود. روغن ترمز سالم حالتی شفاف داشته و نباید کدر باشد، در صورتی که با مایعی نسبتا کدر درون مخزن روغن مواجه شدید، سریعا نسبت به تعویض آن اقدامات لازم را به عمل بیاورید.
درآخر به طور کلی نمی‌توان بازه دقیقی برای تعویض روغن ترمز اتومبیل در نظر گرفت، چرا که عواملی نظیر میزان رطوبت محیط و کیفیت ساخت این مایع می‌تواند بر عمر آن تاثیرگذار باشد. با این حال بهتر است هر سه سال یکبار روغن ترمز اتومبیل خود را به‌طور کامل تعویض کنید تا هر گونه خطر احتمالی ناشی از عدم کارکرد صحیح سامانه ترمز ماشین را از خود و عزیزانتان دور کرده باشید.
روغن ترمز از سیالاتی است که در معرض فشار‌ها و گرمای زیاد کاری قرار دارد و به این ترتیب مثل دیگر سیالات موجود در خودرو نیاز است تا بعد از مدتی کارکرد تعویض شود. این در حالی است که برخی اهالی فن می‌گویند که روغن ترمز نیاز به تعویض نداشته و فقط باید در صورت وجود کسری در ظرف آن، کسری روغن جبران شده و یا اصطلاحا سرریز شود.
اما چون تعویض روغن ترمز نیاز به هواگیری بعد از آن دارد که برای انجام این کار نسبتا به حوصله نیاز است، کمتر کسی به سراغ آن می‌رود و دلیل فرار از تعویض روغن ترمز نیز همین قضیه است. این در حالی است که روغن ترمز نیز در اثر کارکرد زیاد، ویژگی‌های خاص خود را تا حدودی از دست می‌دهد و از کارایی آن کاسته می‌شود.
راه‌های تشخیص نوع و رنگ روغن ترمز
یکی از راه‌های تشخیص نوع روغن ترمز، مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو است که می‌توان نوع روغن را از نظر استاندارد DOT3 و یا … متوجه شد. اما با کمک یک دستمال کاغذی و یا برگ کاغذ و فرو‌کردن آن درون مخزن روغن ترمز نیز می‌توان به‌راحتی رنگ روغن مورد استفاده در سیستم ترمز را پیدا کرد. برای این کار کافی است تا کمی از روغن ترمز را از یک چرخ با بازکردن پیچ هواگیری آن درون یک ظرف شفاف بریزیم و بعد از مدتی به ته‌نشین‌شدن آن دقت کنیم. میزان جدا‌شدن آب از روغن و همچنین وجود ناخالصی‌ها و تغییر رنگ روغن ترمز در‌اثر کارکرد به وضوح نمایان خواهد شد.
