کاتالیزور چیست؟
کاتالیزور قطعه‌ای است که در ابتدای مسیر خروج دود موتور خودرو قرار می‌گیرد تا بتواند آلایندگی‌های خودرو را تا حد زیادی از بین ببرد و عناصر آلاینده را با عوامل شیمیایی موجود در داخل قطعه به اکسیژن و عناصر با آسیب رسانی کمتر تبدیل نماید.
این قطعه می‌تواند باعث کمک در کاهش آلودگی هوا در شهرهای بزرگ و پرجمعیت گردد.
کاتالیزور می‌بایست برروی تمامی خودروهای ایرانی و خارجی نصب گردد، در غیر این صورت خودرو اجازه ورود به بازار و فروش آن به مصرف کننده صادر نمی گردد.
تاریخچه نصب کاتالیزور در ایران:
در سال 1382 برای جلوگیری از افزایش آلایندگی خودروها شرکت‌های خودروسازی اقدام به نصب کاتالیزور بر روی محصولات خود نمودند.
خودروهای تولید ایران تا قبل از این سال هیچ کدام دارای کاتالیزور نبودند که این امر باعث ایجاد آلایندگی سی برابر بیشتر از خودروهای دارای این قطعه توسط آنها میشد و آسیب جدی به محیط زیست کشور وارد می‌نمود.
با گذشت زمان وجود این قطعه در خودرو اجباری شد و تبدیل به یکی از مولفه‌های کسب استاندارد آلایندگی یورو چهار گردید.
امروزه شرکت‌های زیادی در ایران اقدام به تولید کاتالیزور و نصب بر روی خودروهای داخلی و خارجی کرده‌اند که علاوه بر فروش در بازارهای داخلی، این قطعات را به بازارهای کشورهای دیگر نیز صادر می‌نمایند.
بخش‌های تشکیل دهنده کاتالیزور:
- ماده کاتالیزگر
- هسته کاتالیزور
- لایه اسیدی
ماده کاتالیزگر:
از جمله مواد تشکیل دهنده این قطعه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طلا
- پالادیوم
- رادیوم
- کادمیوم
که عموما شرکت‌های تولید کننده کاتالیزور با توجه به گران بودن فلزات اقدام به تولید این قطعه با پالادیوم و رادیوم می‌نمایند.
همچنین در صورت تعویض کاتالیزور شما می‌توانید خاک داخل آن را از تعمیرکار تحویل گرفته و بفروش رسانید.
هسته کاتالیزور:
این بخش از جنس سرامیک مونولیت می باشد، که شباهت زیادی به ساختار لانه زنبور دارد.
که در صورت کیپ شدن آن باید اقدام به تعویض این قطعه نمود.
لایه اسیدی:
وظیفه این لایه محافظت و نگهداری از ماده کاتالیزگر می‌باشد. جنس این لایه از اکسید آلومینیوم، سیلیکا، آلومینا یا دی‌اکسید تیتانیوم می‌باشد.
عمر کاتالیزور چقدر است؟
با توجه به مصرفی بودن این قطعه عمر مفید این قطعه بین صد هزار الی صد و بیست هزار کیلومتر است. در بعضی از موارد حتی نیاز به تعویض در کیلومترهای کمتر وجود دارد که از دلایل آن میتوان به استاندارد پایین بنزین اشاره نمود.
علائم خرابی کاتالیزور خودرو:
- کم شدن شتاب خودرو
- افزایش مصرف سوخت خودرو
- خرابی‌های متعدد سنسورهای اکسیژن خودرو
- لرزش خودرو
- روشن نشدن خودرو
- بوی بد خودرو
- روشن شدن چراغ چک خودرو
چرا نباید کاتالیزور خودرو را حذف یا تخلیه کرد؟
از عمده دلایل عدم توصیه این کار میتوان به افزایش مصرف سوخت خودرو و افزایش آلودگی خودرو اشاره کرد که باعث افزایش سی برابری آلودگی خودرو نسبت به خودروهای دارای کاتالیزور می گردد.
از جمله دلایل دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم دریافت معاینه فنی خودرو
- افزایش دمای موتور خودرو
- کاهش شتاب خودرو به مرور زمان
با توجه به این موارد همواره توصیه می‌گردد تا به سلامت این قطعه اهمیت دهید و در زمان خرابی اقدام به تعویض آن نمایید.
نکته:
با توجه به عملکرد کاتالیزور و غیر قابل مصرف بودن در زمان گرفتگی مسیرهای عبوری دود، امکان شستشو و تمیز کردن آن با محلول‌های مختلف وجود ندارد و هیچ نتیجه‌ای بغیر از هزینه اضافی برای خریداران اینگونه محلول‌ها نخواهد داشت.
با توجه به این توضیحات توصیه ما به شما تعویض این قطعه در زمان بروز خرابی آن می‌باشد.
باز نمودن کاتالیزور تاثیر زیادی بر روی شتاب خودرو ندارد و به مرور زمان باعث کاهش شتاب خودرو شما نیز می‌گردد.
جمع بندی:
کاتالیزور قطعه‌ای است که با توجه به نوع ساختار آن می‌تواند آلایندگی تولید شده توسط خودروی شما را تا میزان بسیار زیادی کاهش دهد و میتوان این قطعه را در خودروهای دارای سوخت فسیلی، قطعه دوست دار طبیعت نامید.
حال با توجه به تمامی توضیحات مقاله فوق توصیه می‌گردد از باز کردن کاتالیزور و یا خالی کردن آن جدا خودداری نمایید. زیرا خودروهای دارای سوخت فسیلی بدون نصب این قطعه آسیب بیشتری به محیط زیست خواهند زد.